اعسار از پرداخت محکوم به

 

دادخواست اعسار از پرداخت محکوم یکی از موضوعات مهم در حقوق مالی و اقتصادی است. در این مقاله، به بررسی مفهوم دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به، شرایط و موارد مورد قبول برای اعمال این دادخواست، رویه های قضایی برای اعمال دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به، و همچنین ارائه توصیه هایی برای افرادی که به دنبال اعمال دادخواست اعسار از پرداخت محکوم هستند، پرداخته خواهد شد.

 

1. مفهوم دادخواست اعسار از پرداخت محکوم

 

دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به یا همان درخواست تعویق یا تقسیط اجرای حکم محکومیت مالی، به معنای درخواست از دادگاه برای تعویق یا تعلیق اجرای حکم پرداخت محکوم به توسط شخصی است که محکوم به پرداخت وجهی به شخص دیگری است. این درخواست به صورت کتبی و به دادگاه تقدیم می شود و در صورت تایید، اجرای حکم به تعویق در می آید یا تقسیط خواهد گشت.

 

2. شرایط و موارد مورد قبول برای اعمال دادخواست اعسار از پرداخت محکوم

 

در حقوق ایران، شرایط و موارد مورد قبول برای پذیرش دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به توسط دادگاه مشخص شده است. این شرایط و موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:

 

– عدم توانایی شخص محکوم به پرداخت مال موضوع حکم: در صورتی که شخص محکوم به پرداخت حکم به دلیل عدم توانایی مالی نتواند این حکم را اجرا کند، دادگاه ممکن است درخواست اعسار از پرداخت محکوم را تایید کند.

 

– تغییر شرایط اقتصادی: در بعضی موارد، شرایط اقتصادی شخص محکوم به پرداخت حکم ممکن است تغییر کند و به دلیل این تغییرات، شخص نتواند حکم را اجرا کند. در این موارد، دادگاه ممکن است درخواست اعسار از پرداخت محکوم را تایید کند.

 

– وجود شرایط خاص: در بعضی موارد، وجود شرایط خاص می تواند باعث شود که دادگاه درخواست اعسار از پرداخت محکوم را تایید کند. به عنوان مثال، در صورتی که شخص محکوم به پرداخت حکم به دلیل بیماری جسمی یا روانی موقتا نتواند حکم را اجرا کند، دادگاه ممکن است درخواست اعسار از پرداخت محکوم را تایید کند.

 

3. روند قضایی برای طرح رسیدگی به دادخواست اعسار از پرداخت محکوم

 

در حقوق ایران، روند قضایی برای تقدیم، بررسی و رسیدگی قضایی دادخواست اعسار از پرداخت محکوم توسط دادگاه مشخص شده است. این رویه ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

 

– درخواست اعسار از پرداخت محکوم: در ابتدا، شخص محکوم به پرداخت حکم باید به دادگاه درخواست اعسار از پرداخت محکوم به را ارائه دهد. این درخواست باید به صورت کتبی و به دادگاه تقدیم شود.

 

– بررسی درخواست: پس از دریافت درخواست اعسار از پرداخت محکوم به، دادگاه باید این درخواست را بررسی کند و عنداللزوم از مراجع مربوطه از قبیل ثبت اسناد، راهور ناجا و بانک مرکزی وضعیت مالی و دارایی خواهان را استعلام گرفته و تصمیم بگیرد که آیا این درخواست باید تایید شود یا خیر.

 

– اعلام تصمیم: پس از بررسی درخواست اعسار از پرداخت محکوم به، دادگاه باید تصمیم خود را به طرفین دعوا، شخص محکوم به پرداخت حکم و شخصی که حکم به نفع او صادر شده است، اعلام کند.

 

– شرایط و موارد محدودیت: در بعضی موارد، دادگاه ممکن است درخواست اعسار از پرداخت محکوم به را تایید کند، اما شرایط و مواردی را محدود کند. به عنوان مثال، دادگاه ممکن است تصمیم بگیرد که شخص محکوم باید به جای پرداخت یکجا وجه، در یک بازه زمانی مشخص و بصورت اقساط معین آن را پرداخت نماید.

 

4. توصیه هایی برای افرادی که به دنبال پذیرش دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به هستند

 

برای افرادی که به دنبال پذیرش دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به هستند، توصیه های زیر می تواند مفید باشد:

 

– مشورت با وکیل: بهتر است افرادی که به دنبال پذیرش دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به هستند، با وکیل متخصص اعسار مشورت کنند و نظر وی را در این مورد بپرسند و از تجربه وی در تنظیم دادخواست، لوایح و دفاعیات بهره گیرند .

 

– ارائه مدارک و شواهد: برای اعمال دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به، شخص محکوم باید مدارک و شواهدی را ارائه کند که نشان دهنده عدم توانایی وی برای پرداخت حکم است. به عنوان مثال، می تواند مدارک مربوط به وضعیت مالی خود، اطلاعات درباره شغل و درآمد خود، و یا اطلاعات درباره هزینه های زندگی خود را ارائه کند.

 

– بررسی شرایط و موارد مورد قبول: برای اعمال دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به، شخص محکوم باید شرایط و موارد مورد قبول برای اعمال این دادخواست را بررسی کند و مطمئن شود که این شرایط و موارد برای وی قابل اعمال است.

 

– پرداخت به قسط: در بعضی موارد، شخص محکوم به پرداخت حکم می تواند با شخصی که حکم به نفع او صادر شده است، توافق کند که به جای پرداخت کل مبلغ، محکوم به را اقساط پرداخت کند. این توافق می تواند به شخص محکوم کمک کند تا بتواند حکم را به راحتی اجرا کند.

 

– مطالعه قوانین مربوطه: برای اعمال دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به، شخص محکوم باید با قوانین مربوطه آشنا باشد و به دقت آنها را مطالعه کند. این مطالعه می تواند به شخص محکوم کمک کند تا از رویه های قضایی برای اعمال دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به آگاه شود.

 

– بررسی تأثیرات احتمالی: قبل از اعمال دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به، شخص محکوم باید تأثیرات احتمالی این درخواست را بررسی کند. به عنوان مثال، باید بررسی کند که اعمال این درخواست چه تأثیری بر روی رتبه اعتباری وی خواهد داشت.بعنوان مثال چنانچه یک کاسب چنین خواسته ای را طرح نماید و این امر به اطلاع اشخاصی برسد که با آنها اعتباری معامله می نماید ممکن است باعث سلب اعتماد سایرین شود.

 

– رعایت مهلت های قانونی: در بعضی موارد، برای اعمال دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به، مهلت های قانونی مشخصی وجود دارد. شخص محکوم باید از این مهلت ها آگاه باشد و سعی کند تا حد امکان در مهلت های قانونی عمل کند. بعنوان مثال چنانچه ظرف یک ماه از صدور اجراییه محکوم علیه اعسار خود را مطرح ننماید محکوم به می تواند تقاضای جلب وی را از قاضی اجرای احکام درخواست نماید.

 

– رعایت شرایط صلح و سازش: در صورتی که شخص محکوم با شخصی که حکم به نفع او صادر شده است، توافقی برای پرداخت به قسط بسته باشد، باید به دقت از شرایط توافقی پیروی کند و به موجب آن عمل کند. اگر در هنگام اجرای توافق نتواند به شرایط توافقی پایبند باشد، ممکن است شخص مقابل حق داشته باشد که از او مطالبه کل مبلغ حکم را داشته باشد.

 

– درخواست مهلت جدید: در بعضی موارد، شخص محکوم ممکن است بخواهد به جای پرداخت حکم در مهلت مقرر، درخواست مهلت جدید کند. برای این کار، باید دلایل قانع کننده ای را برای درخواست مهلت جدید ارائه کند.

 

– درخواست تغییر شرایط پرداخت(تعدیل): در بعضی موارد، شخص محکوم ممکن است بخواهد شرایط پرداخت حکم را تغییر دهد. به عنوان مثال، ممکن است بخواهد مبلغ پرداخت را به قسط کمتری تغییر دهد یا مهلت پرداخت را تمدید کند. در این صورت، باید دلایل قانع کننده ای را برای تغییر شرایط پرداخت در قالب درخواست تعدیل ارائه کند.

 

در هر صورت، برای اعمال دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به، شخص محکوم باید با دقت موارد قانونی و شرایط مربوطه را رعایت کند و از رویه های قضایی برای پذیرش این دادخواست آگاه باشد.

 

آیا دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به برای شرکت‌ها هم ممکن است؟

 

خیر، شرکت‌ها نمی‌توانند درخواست اعسار از پرداخت محکوم به را به دادگاه ارائه دهند؛ بلکه در صورتی که شرکت ناتوان در پرداخت بدهی‌های خود است، باید به دادگاه اعلام ورشکستگی کند. ورشکستگی به شرکت‌ها اجازه می‌دهد که از اموال و دارایی‌های خود برای پرداخت بدهی‌های خود استفاده کنند و در صورتی که عملیات کسب و کار ادامه ندارد، به صورت رسمی توقف کنند. در واقع، دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به صرفاً برای افراد حقیقی و مستقل از شرکت‌ها ممکن است.

 

نمونه دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به

مشخصات طرفین:

مشخصات خواهان و خوانده و یا مشخصات وکیل در صورت وجود بایستی نوشته شود

 

خواسته :

 

صدور حکم به اعسار از پرداخت محکومُ به مستند به دادنامه شماره… صادره از… و تقسیط آن

 

دلایل و منضمات:

– کپی مُصَدَق دادنامه شماره…

– استشهادیه محلی

– استماع شهادت شهود

– فیش حقوقی

– قرارداد کاری با کارفرما

– اجاره نامه شماره…

 

شرح دادخواست:

 

ریاست محترم مجتمع قضایی/شورای محترم حل اختلاف

 

با سلام. به استحضار می رساند اینجانب… به موجب دادنامه شماره… مورخ… محکوم به پرداخت مبلغ… ریال در حق خواهان محترم شده ام. لکن از آنجا که بنده کارگر ساده یک مغازه بوده و حقوق دریافتی ماهیانه ام بر مبنای حداقل مقرر در قانون کار می باشد. همچنین بنده دارای یک منزل استیجاری با اجاره ی ماهیانه… ریال هستم. فلذا در شرایط کنونی دارای توان مالی کافی برای تادیه محکومُ به، به صورت یک جا نمی باشم. علی ای حال بنا به مراتب معروض از مقام محترم قضایی تقاضای صدور حکم شایسته مبنی بر اعلام اعسار اینجانب و تقسیط محکومُ به، با در نظر داشتن وضعیت مالی اینجانب، مورد استدعاست.

نمونه رای اعسار از محکوم به

 

رأی دادگاه بدوی

در خصوص دعوی م. خ. ساکن تهران به طرفیت ع. س. به خواسته اعسار از پرداخت مبلغ 250/000/000 ریال و تقسیط آن. بدین شرح که خواهان مدعی است در پرونده کلاسه … دادنامه شماره 89/125/866 مورخ 1389/10/21 محکوم به پرداخت مبلغ 54/200/000 ریال و تأخیر تأدیه آن در حق خوانده گردیده که به علت عدم توانایی و قدرت در پرداخت آن به صورت نقدی، تقاضای اعسار از پرداخت مبلغ مزبور به صورت نقدی و پرداخت آن به صورت اقساطی را دارند که برای اثبات ادعای خود شهودی دارند که به محضر دادگاه معرفی خواهند نمود، که قرار استماع گواهی شهود صادر که شهود در محضر دادگاه حاضر و همگی اظهارات خواهان را مورد تأیید و تصدیق قرار دارند که خوانده در جلسه دادرسی حاضر و اعلام داشته‌اند که خواهان هیچ اموال و دارایی به نام خود نداشته و آنچه داشته به نام خانواده خود انتقال داده. دادگاه با توجه به مراتب فوق خصوصاً شهادت شهود، دعوی خواهان را ثابت تشخیص داده مستنداً به مواد یک و سی و هفت از قانون اعسار حکم به اعسار خواهان از پرداخت محکومٌ به خوانده به صورت یکجا و نقدی صادر و با پرداخت مبلغ یک چهارم محکوم به به‌ عنوان پیش‌قسط و نامبرده را به پرداخت ماهیانه 4/000/000 ریال به صورت اقساطی در حق خوانده محکوم و اعلام می‌نماید. رأی اصداری حضوری و قابل تجدیدنظرخواهی ظرف مدت بیست روز پس از ابلاغ در دادگاه تجدیدنظر استان تهران می‌باشد.

رئیس شعبه 125 دادگاه عمومی حقوقی تهران – پور متقی

 

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

دادنامه تجدیدنظرخواسته به شماره 9309970242201359 مورخ 1393/11/19 صادره از شعبه 125 دادگاه حقوقی تهران که به موجب آن حکم بر تقسیط محکوم به موضوع دادنامه شماره 89/125/866 مورخ 1389/10/21 (پرونده کلاسه …) بدین نحوه که یک چهارم محکوم به به‌ عنوان پیش‌قسط و مابقی ماهیانه 4.000.000 ریال تا استهلاک اصدار گردیده و مورد تجدیدنظرخواهی آقای ع. س. واقع گردیده است، مخالف قانون و مقررات موضوعه بوده و اعتراض به شرح لایحه اعتراضیه وارد و مستوجب نقض آن می‌باشد؛ زیرا که اولاً تنها دلیل خواهان بدوی در جهت اثبات ادعای خود مبنی بر عدم تمکن مالی در جهت استرداد دین، همانا شهادت شهود بوده که در این گونه موارد بنا بر تصریح ماده 23 قانون اعسار مصوب 1313/9/20 مدعی می‌بایست در شهادت‌نامه خود از چهار نفر شاهد استفاده نموده و در شهادت‌نامه، شهود لزوماً می‌بایست منشأ اطلاعات خود با میزان محکوم به را به‌طور دقیق و روشن ذکر نماید که در مانحن فیه شهادت‌نامه پیوست فاقد شرایط مندرج در ماده قانونی مرقوم بوده و به مبلغ محکوم به اشاره نشده و میزان آن بیان نشده است ثانیاً چنانچه شهادت‌نامه فاقد شرایط مقرر باشد دعوی به استناد آن قابلیت پذیرش و استماع را ندارد ثالثاً به حکم مقرر در مواد 2 و 3 از قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی محاکم دادگستری مکلف هستند به دعاویی که برابر مقررات درخواست شده‌اند رسیدگی کرده و حکم مقتضی را صادر و فصل خصومت نمایند. از این رو دادگاه با قبول لایحه اعتراضیه و مستنداً به قسمت آخر ماده 353 از قانون مرقوم قرار رد دعوی خواهان بدوی را صادر و اعلام می‌نماید. رأی صادره قطعی است.

رئیس و مستشار شعبه 18 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

عزت اله امانی شلمزاری – حمیدرضا کریمی